Yapay Zekâ (AI) Kullanım Politikası
Buca Seyfi Demirsoy Eğitim ve Araştırma Hastanesi, teknolojik gelişmelerin bilimsel yayıncılık üzerindeki etkisini dikkate alarak, Forbes Tıp Dergisi’nde yapay zekâ (AI) araçlarının etik ve şeffaf kullanımını düzenleyen resmi bir politika benimsemiştir. Bu politika; yazarlar, hakemler ve editörler dâhil olmak üzere yayın sürecinin tüm paydaşlarını kapsar ve COPE, ICMJE, WAME gibi uluslararası etik kuruluşların ilkelerine dayanmaktadır.
AI Teknolojilerinin Kapsamı ve Potansiyel Riskler
Büyük dil modelleri (LLM), sohbet botları, görsel üreticiler ve kod yazma sistemleri gibi üretken yapay zekâ araçları, metin, görsel, veri ve benzeri içeriklerin oluşturulmasında kullanılabilir. Bu araçlar sorumlu biçimde kullanıldığında üretkenliği ve yeniliği destekler; ancak denetimsiz kullanımları:
- Olgusal hatalara,
- Uydurma atıflara,
- İntihal risklerine,
- Araştırma bütünlüğünün zedelenmesine
yol açabilir.
Yazarlar İçin İlkeler
- Yazarlar, bir AI aracı kullandıklarında bunu açık ve şeffaf biçimde beyan etmelidir.
- Kullanım beyanı, kapak mektubunda ve makale içinde (örneğin Yöntem veya Teşekkür bölümünde) yer almalı; kullanılan aracın adı, kullanım amacı ve çıktının nasıl denetlendiği belirtilmelidir.
- AI araçları yazar olarak gösterilemez; içeriğin özgünlüğü, doğruluğu ve etik uygunluğu tamamen yazarlara aittir.
- Yazarlar, AI tarafından üretilen içeriğin doğruluğunu teyit etmek, kaynakları kontrol etmek ve intihale yol açabilecek bölümleri ortadan kaldırmakla yükümlüdür.
- Bilimsel gerçekliği çarpıtan görsel düzenlemeler, sentetik veri üretimi veya metodolojik temeli olmayan AI kullanımı etik ihlal sayılır ve bu tür çalışmalar yayına kabul edilmez.
Hakemler İçin İlkeler
- Hakemler, değerlendirdikleri makalelerin gizliliğini korumalı; makale içeriğini AI platformlarına yüklememelidir.
- AI kullanılarak yapılan tam otomatik değerlendirmeler veri güvenliği ve fikrî mülkiyet açısından risklidir ve yasaktır.
- Hakemler, yalnızca dil sadeleştirme veya çeviri amacıyla sınırlı AI desteği alabilir. Bu durumda yapay zekâ kullanımı hakem raporunda açıkça belirtilmelidir.
- Hakemler, AI’nin uygunsuz veya beyan edilmemiş kullanımından şüphelendiklerinde editöre bilgi vermelidir.
Editörler İçin İlkeler
- Editörler, makale ve hakem raporlarının gizliliğini korumakla yükümlüdür; bu belgeler hiçbir koşulda AI platformlarında işlenemez.
- Editöryal kararlar yalnızca insan muhakemesiyle alınır.
- Editörler, yalnızca bilimsel bütünlüğü riske atmayan teknik işlemler (örneğin uygun hakem adaylarının belirlenmesi) için AI araçlarından sınırlı ölçüde yararlanabilir.
- AI’nin uygunsuz kullanıldığına dair şüphe oluşması durumunda editörler, inceleme başlatmak ve politika doğrultusunda işlem yapmakla yükümlüdür.
Buca Seyfi Demirsoy Eğitim ve Araştırma Hastanesi, yayın etiğini ve araştırma bütünlüğünü koruyarak, teknolojik gelişmeleri sorumlu inovasyon anlayışıyla izlemeyi ve bu politika çerçevesini düzenli olarak güncellemeyi taahhüt eder.