Sıtma Nedir? Belirtileri, Tedavi Yöntemleri
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2007 yılında sıtma hastalığının kontrol altına alınması için küresel bir çerçeve belirlenmiş ve 25 Nisan “Dünya Sıtma Günü” olarak kabul edilmiştir. Bu kapsamda her yıl sıtmanın önlenmesi ve kontrolü için; toplumun hastalık ile ilgili bilgilendirilmesini sağlamak ve sıtmasız bir dünya hedefine ulaşmak için yapılması gerekenleri vurgulamak amacıyla dünya genelinde çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Bu yıl Dünya Sıtma Günü "Daha adil bir dünya için sıtmaya karşı mücadeleyi hızlandırmak" teması altında kutlanacaktır.
Sıtma, enfekte dişi Anofel sivrisineklerinin ısırıkları yoluyla insanlara yayılan Plasmodium parazitlerinin neden olduğu akut ateşli bir hastalıktır. Önlenebilir ve tedavi edilebilir olan bu hastalık, Sahra altı Afrika ülkelerinde ciddi bir halk sağlığı sorunudur.
Sıtma, gribe benzer belirtilerle başlayan ateşli ve ani başlangıçlı bir hastalıktır. Belirtiler, genellikle hastalık taşıyan sivrisinek ısırığından 7 ila 15 gün sonra ortaya çıkar. İlk belirtiler, ateş, baş ağrısı, üşüme ve kusmadır. Hastalık başladığında 24 saat içinde tedavi edilmezse, ölüm riski artmaktadır. Bu nedenle, erken teşhis ve tedavi hayat kurtarıcıdır.
Bebekler ve 5 yaş altındaki çocuklar, hamile kadınlar ve HIV/AIDS'li hastalar, hastalığın ağır seyretme riski olan gruplardır.
Burkina Faso, Kamerun, Gana ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti gibi sıtmanın sık görüldüğü Afrika ülkelerine, iş veya gezme amaçlı gidenler ve koruyucu tedavi almayan kişiler sıtma gelişimi için risk altındadır.
Dünya Sağlık Örgütü, sıtmadan korunmak için sıtmanın yaygın olduğu bölgelere seyahat etmeden önce koruyucu ilaç tedavisi alınmasını, bu bölgelerde uyurken cibinlik ve akşam karanlığından sonra sivrisinek kovucu kullanılmasını, kol ve bacakları örtecek şekilde uzun koruyucu kıyafetler giyilmesini ve pencerelere sineklik takılmasını önermektedir.
Yıllardır sürdürülen sıtma savaş çalışmalarının sonucunda, Türkiye’de yerli sıtma vakası görülmemektedir. Fakat iklim değişikliği, vektör yaşam alanlarındaki değişiklikler, büyük nüfus hareketleri, düzensiz göçmenler, sıtmanın endemik olduğu ülkelere seyahat edenlerin ve buralardan gelenlerin sayısının artması nedeniyle ülkemizde yurtdışı kaynaklı sıtma vakaları görülmektedir.
Sıtma tedavisinde kullanılan ilaçlar Sağlık Bakanlığı tarafından temin edilerek hastalara ücretsiz olarak verilmektedir.