Kolorektal Kanser Nedir?
Kalın bağırsağın son 20 – 25 cm’lik bölümüne rektum, bu bölüm dışındaki her bölümüne kolon denmektedir. Kalın bağırsaklardan gelişen kanserlere kolorektal kanser adı verilmektedir. Kolorektal kanserler, hem erkek hem de kadınlarda en sık görülen üçüncü kanserdir ve kansere bağlı ölümler arasında da üçüncü sırada bulunmaktadır. Erken evrede saptanır ise tedavi edilebilir bir hastalıktır.
50 yaşın üzerinde olmak, ailede kolorektal kanser öyküsü olması, kolonda polip olması, iltihaplı bağırsak hastalığı (ülseratif kolit, Crohn Hastalığı), hayvansal yağ tüketimi, işlenmiş et tüketimi, sebze-meyve gibi lifli gıdaların az tüketilmesi, hareketsiz yaşam, obezite, sigara, alkol tüketimi kolorektal kanser riskini arttırmaktadır. Kolon kanseri riskini azaltmak için lifli besinlerden zengin beslenilmeli, kırmızı eti azaltıp meyve-sebze tüketimi arttırılmalı, fiziksel aktivite arttırılmalı, alkol ve sigaradan uzak durulmalıdır.
Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, ishal, kabızlık, kanlı dışkılama, karın ağrısı, diyet yapmadan istemsiz kilo kaybı, yorgunluk hissi, karında şişkinlik, ele gelen kitle kolorektal kanserin en sık belirtileridir. Yeni başlayan bu şikayetlerin varlığında doktorunuza başvurmanız önerilir.
Bir şikayetiniz olmasa dahi 45 yaşın üzerinde, 10 yılda bir kolonoskopi, 5 yılda bir rektosigmoidoskopi yapılması tarama için önerilmektedir. Tanıda en güvenilir yöntem kolonoskopidir. Kolonoskopide kolorektal kanserlerin öncül lezyonları olan polipler görülüp çıkartılabilmektedir.
Tanı konduktan sonra hastalığın evresi değerlendirilir. Bağırsakların tıkanıp tıkanmadığı, tümörün cerrahi olarak çıkartılıp çıkartılamayacağı, hastanın genel sağlık durumu gibi pek çok etken değerlendirmeye alınır.
Tedavi için kanserin cerrahi olarak çıkartılması genellikle gereklidir. Kanserin yerleşim yeri yapılacak cerrahi işlemde farklılıklara yol açar. Açık, laparoskopik ve robotik cerrahi yöntemler uygulanabilir. Stoma (bağırsağın cilde ağızlaştırılması) gerekli durumlarda yapılabilir. Stoma geçici de olabilir, kalıcı da olabilir. Ameliyat öncesi veya sonrası kemoterapi gibi tedaviler hastanın ve hastalığın durumuna bağlı hasta bazlı değerlendirilir.
Kolorektal kanserin erken evrede yakalandığında tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu unutmayalım, bu Mart ayında sevdiklerimizi bu konu hakkında bilinçlendirelim.