Kalbinize İyi Bakın, Sağlıklı ve Uzun Yaşayın
Kalp, dolaşım sistemimizin merkezinde bulunan yapısı itibarıyla güçlü bir kastan oluşan ve günde yaklaşık 100.000 kez atarak, oksijen ve besin maddelerinden zengin kanı dokulara taşıyan oksijenden fakir kanı ise akciğerlere gönderip temizlenmesini sağlayan mucizevi bir organdır.
Ne yazık ki kalp ve damar hastalıkları hem dünyada hem de ülkemizde hâlâ en çok can kaybına yol açan sağlık sorunlarının başında geliyor. Ama bilinmelidir ki, kalp hastalıklarının büyük bir kısmı alınacak küçük ve etkili önlemlerle engellenebiliyor. Yani kalbinizin sağlığı aslında sizlerin elinizde!
Kalp-Damar Hastalıkları Sessizce Yaklaşıyor
Kalp krizi, felç veya kalp yetmezliği gibi hastalıklar bir anda ortaya çıkmış gibi görünse de aslında on yıllar öncesinden gelişmeye başlayan ve herhangi bir belirti vermeyen damar hasarı yıllar içerisinde yavaş yavaş ilerleyerek bu hastalıkların oluşmasında anahtar rol oynar. Damarlarımızda yavaş yavaş başlayan hasarlar ve daralmalar, zamanla kalbi besleyen damarları ve hayati organları besleyen damarlarda ciddi darlıklara ve tıkanıklara yol açar. Bu durumu tetikleyebilen en önemli risk faktörleri;
•Yüksek tansiyon damarların iç yüzeyini yıpratır ve damar tıkanıklığını tetikler. Kalp kasına yük oluşturarak kalp kası hasarına yol açar
•Diyabet damarlarda adeta paslanmaya benzer hasarlar bırakır. Damar yapısı çok erken yaşlarda bozulmaya başlar. Kalp krizi, kalp yetmezliği ve inme geçirmek için bir risk faktörüdür
•Yüksek kolesterol özellikle damar duvarında birken ve damar duvarında iltihabı tetikleyen kötü kolesterol yüksekliği kalp damar hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür
•Sigara içenlerde damarlar hem daralır hem de pıhtı oluşumu artar. Erken yaşta kalp krizi ve kalp damar hastalığı gelişiminin önemli bir risk faktörüdür.
•Aile de kalp ve damar hastalığı öyküsü Birinci derece akrabalarından erkeklerde 55 yaş altında, kadınlarda 65 yaş altında kalp krizi veya kalp damar tıkanıklığı öyküsü bulunması
•Kilo fazlalığı, sağlıksız beslenme ve hareketsizlik Kalbin yükünü artırır. Damar iç yüzünde erken yaşlarda bozulmaya yol açar ve damar tıkanıklığına zemin hazırlar
İşte bu risk faktörlerinin damarlarda oluşturduğu hasar yıllarca fark edilmeyebilir. İnsan kendini iyi hisseder, ama kalp hastalığı sessizce ilerler. Sonra bir gün ani göğüs ağrısı, nefes darlığı veya çarpıntıyla karşımıza aniden ölümcül bir klinik tablo olarak çıkar.
Kalbin Dostu Alışkanlıklar
Kalbimizi korumak için mucize bir ilaca gerek yok. Günlük yaşantımızda yapacağımız küçük değişiklikler bile ömrümüze yıllar katabilir:
•Sağlıklı beslenme: Sofranızı renklendirin. Yeşil sebzeler, kırmızı domatesler, tam tahıllar, zeytinyağı… Yani Akdeniz tipi beslenme kalbin en büyük dostudur. Kızartma yerine haşlama veya fırında pişirin, işlenmiş et ürünlerinden ve hazır gıdalardan uzak durun, mutlaka fazla tuz kullanımını bırakın.
•Hareket edin: Her gün 30 dakika tempolu yürüyüş kalbinize yapılacak en güzel yatırımdır. Bu yürüyüşü sabah işe giderken, akşamüstü iş sonrası ya da parkta çocuğunuzla oynarken de yapabilirsiniz. Önemli olan düzenli olmasıdır.
•Sigara ve alkol: Sigaranın kalbe zararı saymakla bitmez. Kalp damarlarını daraltır, pıhtı riskini artırır. Bırakmak için her gün geç olabilir, ama bugün başlamak en doğrusudur. Alkol ise çok sınırlı tüketilse dahi kalp için zararlı olabilmektedir ve alkol kullanımından tamamen kaçınmak gerekir.
•Stres kontrolü: Hepimizin hayatında stres var, ama stresin dozu yüksek olduğunda kalp de bundan etkilenir. Gerginlik, sinirlilik ve sürekli kaygı kalp atışlarını hızlandırır, kan basıncını yükseltir. Bunun için nefes egzersizleri yapabilir, sevdiğiniz bir hobiye zaman ayırabilir veya doğada yürüyüş yapabilirsiniz. Aşırı kaygı ve stres varlığında hekiminizden destek almalısınız
•Uyku düzeni: Geceleri 7–8 saat kaliteli uyku, kalbinizi dinlendiren güçlü bir ilaçtır.
Düzenli Kontrol Hayat Kurtarır
Özellikle 40 yaşından sonra kalp kontrolleri ihmal edilmemelidir. Tansiyon, şeker ve kolesterol ölçümleri yılda bir kez mutlaka yapılmalıdır. Ailesinde kalp hastalığı olanların ise daha erken yaşlarda kontrole başlaması gerekir. Çünkü kalp krizi geçirenlerin önemli bir kısmı, aslında yıllar önce bu kontrolleri yaptırsaydı hastalığın oluşumu engellenebilirdi.
Kalp Krizini Tanıyın
Kalp krizinde geçen dakikalar, hatta saniyeler bile hayatla ölüm arasındaki çizgiyi belirler. Şu belirtileri ciddiye alın:
•Göğüste baskı, yanma ya da sıkışma hissi
•Ağrının sol kola, çeneye veya sırta yayılması
•Soğuk terleme, mide bulantısı
•Mide üstünde yanma hissi
•Şiddetli nefes darlığı, bayılacak gibi olma
Bu belirtiler olduğunda “Geçer belki” diye beklemeyin. Hemen 112’yi arayın. Erken müdahale hayat kurtarır.